środa, 13 marca 2019

Zabytkowy kościół romański z XIII wieku - Góra Świętej Małgorzaty woj. łódzkie

Będąc w Tumie, Kwiatkówku nie sposób nie zajrzeć do Góry Świętej Małgorzaty.
Kościół pyszni się na wzgórzu, jest murowany i widać go z oddali.
Opowieść związana jest z powstaniem wsi i góry, zapraszam.

Góra Świętej Małgorzaty - wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie łęczyckim, w gminie Góra Świętej Małgorzaty.
Prywatna wieś duchowna położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie łęczyckim województwa łęczyckiego. 
W latach 1975 -1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa płockiego.
Miejscowość jest siedzibą gminy Góra Świętej Małgorzaty.

Znalazłam dwie legendy związane ze Świętą Małgorzatą i teraz je przedstawiam.
Według miejscowej legendy powstanie Nagórek - Wieś k. Gaju, związane jest ze św. Małgorzatą. Św. Małgorzata zamieszkiwała ze swymi rodzicami pod Tumem. Była piękną, dorodną dziewczyną. Zakochał się w niej diabeł Boruta i postanowił pojąć ją za żonę. W Wielką Sobotę Małgorzata z fartuchem pełnym złocistego piasku posypywała dróżki wokół swojego domostwa, gdy zauważyła skradającego się Borutę, próbowała uciec. By skryć się przed napastnikiem, wysypała piasek ze swego fartucha; powstało wzgórze w Górze św. Małgorzaty, które zakryło ją przed oczami czarta. Małgorzata uciekała dalej, i zatrzymała się dopiero przed Gajem, gdy zorientowała się, że nie grozi jej już niebezpieczeństwo. Otrzepała fartuch z pozostałości piasku i w tym miejscu powstały niewielkie pagórki, od których powstała nazwa miejscowości Nagórki.
Stanisław Cisak Środek Polski, s. 479
i druga już bez diabła Boruty.
Patronka wsi była męczennicą, która w czasach starożytności podczas największego i najokrutniejszego prześladowania chrześcijan, nie wyparła się wiary w Jezusa Chrystusa. 
Bohaterska śmierć dziewicy nadała rozgłos jej imieniu. 
Święta męczennica dała początek 11 Świętym i 13 błogosławionym o tym samym imieniu. 
W kościele parafialnym znajduje się polichromia przedstawiająca legendę związaną z usypaniem góry przez Świętą Małgorzatę. 
Legenda głosi, że Święta Małgorzata wędrując przez świat, odwiedzała różne miejscowości, pukała do wszystkich drzwi. Nie zawsze jednak była chętnie przyjmowana przez ludzi. W wiosce, która przyjęła jako swą nazwę imię świętej, ludzie okazali się gościnni i życzliwie przyjęli świętą do swych domów. Chcą się odwdzięczyć mieszkańcom za gościnność Święta Małgorzata zebrała z pól kamienie i usypała z nich górę. Na tej górze wybudowano kościół i nazwano jej imieniem.
Kościół ten stoi do dnia dzisiejszego, a mieszkańcy tej wsi korzystają z opieki Św. Małgorzaty, pracowicie spędzając swój żywot, pomnażając swoje dochody.
Kościół pw. Świętej Małgorzaty wybudowany został przed 1250 rokiem w stylu romańskim. 
Stojący na wzgórzu kościół jest murowany, jednonawowy, zwrócony wielokątnym prezbiterium na wschód.


Kościół pw. św. Małgorzaty stoi na szczycie wyróżniającego się w terenie wzgórza. 
Jest to murowany, jednonawowy, zwrócony swym wielokątnym prezbiterium na wschód budynek, wzniesiony w stylu romańskim. 


Obok znajduje się murowana dzwonnica i budynek plebanii.
Początki świątyni sięgają XII w. 


Dzisiejszy kościół reprezentuje mieszankę różnych stylów architektonicznych.
Parafię erygowano w XII w. przy nieistniejącej już kaplicy klasztornej. 
Kościół pw. św. Małgorzaty wzniesiono z fundacji kanoników laterańskich. 


zabytkowa dzwonnica
W ciągu wieków świątynia była wielokrotnie odnawiana, a ostatecznie gruntownie przebudowana w XV stuleciu. 

budynek plebanii

W 1818 r. car Aleksander I zamknął klasztor i skonfiskował jego dobra, jednak świątynia przetrwała. 
W czasie II wojny światowej zbocza wzniesienia, na którym posadowiono kościół były eksploatowane jako źródła żwiru, ale udało się uchronić świątynię, która w zasadniczym kształcie przetrwała do dziś.


budynek plebanii
We wnętrzu kościoła na szczególną uwagę zasługuje polichromia przedstawiająca legendę związaną z usypaniem góry przez św. Małgorzatę.
Na cmentarzu w Górze św. Małgorzaty znajduje się grób majora Żabokrzyckiego, dowódcy oddziałów powstańczych z 1863.

Wpisy w wojewódzkim rejestrze zabytków:
  • Kościół parafialny pw. św. Małgorzaty, nr rej.: 489/372 z 1967-08-01
  • Kościół parafialny pw. św. Małgorzaty - Dzwonnica, nr rej.: 490/373 z 1967-08-01
Obiekt dostępny z zewnątrz bez ograniczeń. 
Poza nabożeństwami wewnątrz dostępny jedynie przedsionek, zaś wnętrze w dni nabożeństw lub po uprzednim ustaleniu.
Warto tam zajrzeć i podziwiać ten malowniczy zabytek i wzgórze na którym stoi.
Źródło: Wikipedia, www.kultura.lodz.pl, www.goraswmalgorzaty.pl

2 komentarze

  1. Witam. Jestem mieszkańcem Góry św. Małgorzaty i prawidłową legendą jest ta druga. Pozdrawiam.

    OdpowiedzUsuń

Miło że mnie odwiedziłeś....zostaw po sobie ślad.
Anonimie-podaj swoje imię.
Jeśli podoba Ci się mój blog to proszę dodaj go do obserwowanych.
Dziękuję i zapraszam ponownie.

Łączna liczba wyświetleń

Obserwatorzy Blogger