środa, 15 maja 2019

Szydłowiec - zabytki i inne atrakcje woj. mazowieckie

Jeśli chodzi o województwo mazowieckie to jest mi bardzo mało znane.
Jechaliśmy w Świętokrzyskie i zwiedzając zamek w Drzewicy zahaczyliśmy o Szydłowiec.
O zamku w Szydłowcu już pisałam, dziś więcej o samym mieście, zapraszam.
Było listopadowe przedpołudnie i pierwszy mróz za oknem.

Szydłowiec - miasto w południowej części województwa mazowieckiego, siedziba władz powiatu i gminy miejsko - wiejskiej.
Położone na Przedgórzu Iłżeckim nad rzeką Korzeniówką.
30 czerwca 2013 miejscowość liczyła 12 087 mieszkańców.
Ośrodek wydobycia i obróbki piaskowca oraz przemysłu elektromaszynowego.
Najwcześniej udokumentowana nazwa miasta pochodzi z początku XV w. - 1401.
Pogląd wzięty z miejscowych podań, jakoby nazwa Szydłowiec miałaby wziąć się od nazwiska jego właścicieli wydaje się być błędny. 
Odrowążowie, którzy je posiadali od czasów lokacji miasta, przyjęli nazwisko Szydłowieckich dopiero w drugiej połowie XV w. przez synów Jakuba, Stanisława, Piotra i Mikołaja.
Miasto położone jest w południowej części województwa mazowieckiego, nieopodal granicy z województwem świętokrzyskim, pomiędzy Radomiem a Skarżyskiem - Kamienną.
Znajduje się w zachodniej części Przedgórza Iłżeckiego, które z kolei wyodrębnia się spośród regionów Wyżyny Kieleckiej.
Stare Miasto -  najstarsza dzielnica historyczna z licznymi zabytkami:
Kościół Farny Św. Zygmunta - pl. Rynek Wielki
Ratusz Miejski - pl. Rynek Wielki
Pręgierz męski oraz pręgierz damski - pl. Rynek Wielki
Pomnik Tadeusza Kościuszki - pl. Rynek Wielki
Dom pod Dębem - pl. Rynek Wielki
Figura Św. Jana Nepomucena - pl. Rynek Wielki
Kamienice z XIX i XX wieku - pl. Rynek Wielki, ul. Radomska, 1-go Maja
Kościół św. Zygmunta w Szydłowcu - rzymskokatolicki kościół farny będąca siedzibą parafii św. Zygmunta oraz dekanatu szydłowieckiego.
Znajduje się w południowej pierzei Rynku Wielkiego.


Dokument elekcyjny kościoła farnego pod wezwaniem św. Zygmunta Króla zbudowanego z fundacji Jakuba i Sławka Odrowążów datowany jest na 1 stycznia 1401 roku.



Kościół postawiony został na zapleczu południowej pierzei rynku - dziś nieistniejącej, był drewniany.
Kościół jest orientowany, murowany z miejscowego piaskowca.

Składa się z trzyprzęsłowego prezbiterium oraz prostokątnej nawy, dużo szerszej i wyższej. 
Od północy do prezbiterium przylega dwuprzęsłowa gotycka zakrystia i jednoprzęsłowy skarbczyk. 
Z kolei do nawy od południa przylega kaplica Najświętszej Marii Panny, zaś od północy kaplica św. Stanisława i kruchta.




Także na osi kościoła, od zachodu, do nawy przylega kruchta pochodząca z czasów przebudowy Radziwiłłowskiej. 
Mury kościoła opięte są skarpami, cały kościół obiegają gzymsy profilowane: cokołowy, okapnikowy i wieńczący.



Ceglane szczyty nawy zawierają blendy arkadowe oraz kamienne tarcze z herbami Mikołaja Szydłowieckiego. 
Wieżyczka pochodzi z połowy XVIII wieku.
Obok kościoła na cmentarzu stoi dzwonnica z XVI w.


W murze cmentarnym znajduje się pośród płyt epitafijnych także głowa meduzy z XVII w.
Ratusz w Szydłowcu - późnorenesansowy budynek, który jest siedzibą burmistrza i administracji samorządowej Szydłowca.


Ratusz został wybudowany w latach 1602 - 1629 i zgodnie z regułami prawa magdeburskiego umiejscowiony pośrodku czworobocznego Rynku.

Przy projektowaniu i pracach budowlanych zatrudnieni zostali Kasper Fodyga, a później jego brat Albrecht.
Fundusze na budowę ratusza, rozpoczęto zbierać w 1599 roku, po trzech latach zebrano wystarczającą sumę.
W 1626 roku ukończono budowę bryły ratusza, pozostały tylko zadaszenie i tynk. 
Trzy lata później ukończono budowę ratusza, a przed frontem ustawiono pręgierz. 
Na wieży ratusza umieszczono renesansowy hełm, niewielkie hełmiki na bocznych wieżyczkach oraz zegar.
Ratusz otynkowano no biało a w attyce wymalowano Mękę Pańską metodą sgraffito.
W 1809 roku został zdewastowany przez Austriaków, następnie planowano jego rozbiórkę i postawienia nowego ratusza otoczonego sklepami, jednak tego planu nie zrealizowano. 
Ponownie budynek ucierpiał podczas I wojny światowej. 
Górne piętra wieży zostały wysadzone w powietrze, a ponieważ miasto nie posiadało funduszy na jej odbudowę została nakryta dachem, a wejście na piętro poprowadzono zewnętrznymi schodami. 
Budynek przebudowywano w 1809, 1918, i 1945 roku ostatecznie uzyskując obecną formę.
Budowla ta należy do najlepiej zachowanych późnorenesansowych zabytków w Polsce.
Dom pod Dębem w Szydłowcu - klasycystyczny budynek dawnej szkoły elementarnej wzniesiony kosztem księżnej Anny z Zamoyskich Sapieżyny w 1819 roku, w latach 70. XX wieku adaptowany na hotel.

Dom pod Dębem jest budynkiem, który w swej historii kilkakrotnie pełnił funkcję oświatowe, następnie ulokowano w nim hotel, który zamieniono na miejski magazyn.

Dom pod Dębem zbudowany jest na planie prostokąta, jest jednopiętrowy i posiada wysokie poddasze.
Budynek zbudowany jest z miejscowego kamienia - piaskowca, a kryty jest czerwoną dachówką.
Kamienice - w Szydłowcu znajduje się wiele zabytkowych kamienic, najstarsze pochodzą z XIX, zbudowane są w miejscu dawnych renesansowych kamienic oraz drewniaków z podcieniami.
Większość z nich znajduje się przy Rynku Wielkim oraz ulicach Radomskiej, Kamiennej i 1 Maja.
Pomnik Tadeusza Kościuszki w Szydłowcu - najstarszy, zachowany w pierwotnym miejscu pomnik w Szydłowcu, znajdujący się w południowej części Rynku Wielkiego, w Skwerze Rynkowym.
W 1995 roku wpisany został do rejestru zabytków województwa radomskiego.
Pomnik odrestaurowano w 2001 roku.
Pod pomnikiem odbywają się uroczystości państwowe i patriotyczne.
Na kolumnie znajduje się płyta w kształcie rozciągniętego krzyża z napisem "Naczelnikowi Narodu Polskiemu Tadeuszowi Kościuszce Szydłowianie 1920 r."
Pręgierz w Szydłowcu - późnorenesansowa kolumna przeznaczona do wykonywania kar, wzniesiona w I połowie XVII wieku i ustawiona przed szydłowieckim ratuszem.
Pręgierz jest unikalnym zabytkiem tego typu w skali ogólnopolskiej.
Pręgierz ustawiony na Rynku Wielkim ma kształt wysokiej na około 250 cm kolumny z piaskowca, stojącej na profilowanej bazie i zwieńczonej gzymsem.
W połowie wysokości wykuto cztery płaskorzeźbione maszkarony z żelaznymi uchwytami dla skazańców, przedstawiające trzech satyrów oraz maskę kobiecą.
Kolumna została wykonana przez miejscowych kamieniarzy podczas budowy ratusza. 
Ostatni raz pełnił swoją funkcję w 1788 roku.
Kolumna „Zośki” - pełniąca zapewne funkcję pręgierza kamienna kolumna w kształcie dzbana z motywami roślinnymi, zwieńczona platformą okoloną żelazną balustradą, na której ustawiony został posąg kobiety.
Manierystyczna kolumna pochodzi z XVII wieku.
Według tradycji, znajdującą się na jej platformie postać zwano „Zośką”. 
Miano to pochodzić ma od imienia pierwszej napiętnowanej przy tym pręgierzu kobiety.
Przy pomniku „Zośki” od 2010 roku organizowane są ogólnopolskie spotkania „Szydłowieckie Zośki” poświęcone problemom ludzi walczących w chorobami nowotworowymi.
Powędrowaliśmy i czas było jechać dalej.
Jeśli i Wy tam zajrzycie pospacerujcie uliczkami chłonąc historię.
Źródło: Wikipedia.
28 listopada 2018 roku.

2 komentarze

Miło że mnie odwiedziłeś....zostaw po sobie ślad.
Anonimie-podaj swoje imię.
Jeśli podoba Ci się mój blog to proszę dodaj go do obserwowanych.
Dziękuję i zapraszam ponownie.

Łączna liczba wyświetleń

Obserwatorzy Blogger