Sanktuarium i zespół klasztorny księży Filipinów w Poświętne - Studzianna woj. łódzkie

Pod koniec listopada ubiegłego roku jadąc na wypoczynek w świętokrzyskie przy drodze zauważyliśmy kościół, bardzo malowniczy budynek.
To Poświętne i należało kiedyś do woj. kieleckiego.
Nie mieliśmy  w planach zwiedzania tego miejsca ale okazały budynek Sanktuarium tak przyciągnął naszą uwagę że zatrzymaliśmy się aby zwiedzić to miejsce kultu i pielgrzymek katolików.

Poświętne  - wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Poświętne.
Do 1954 roku siedziba gminy Studzianna. 

W latach 1975 - 1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa piotrkowskiego, zaś przed 1975 do woj. kieleckiego.
We wsi znajduje się barokowy kościół św. Filipa Neri i św. Jana Chrzciciela, wzniesiony na przełomie XVII i XVIII w.
Studzianna - wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim, w gminie Poświętne.
Do 1954 roku istniała gmina Studzianna. 

W latach 1975 - 1998 miejscowość położona była w województwie piotrkowskim.
Poświętne - do 1954 gmina Studzianna - gmina wiejska w województwie łódzkim, w powiecie opoczyńskim. 

W latach 1975 - 1998 gmina położona była w województwie piotrkowskim.
Siedziba gminy, to Poświętne.

Na początek małe wyjaśnienie bo jedne źródła podają że Sanktuarium jest w Studziannej, inne że w Poświętnem i dlatego w większości źródeł napisano Poświętne - Studzianna.

Wsie te ze sobą tak się łączą i przejmują siedzibę gminy że będzie i tak i tak dobrze.

Leżą od siebie w odległości pół kilometra.

Nawet tablice informacyjne raz mówią tak a raz tak.

Historia samego Poświętnego nabrała wielkiego rozpędu po wydarzeniach z grudnia 1664 roku. 

Wówczas w istniejącym ówcześnie dworze należącym do rodziny Starołęckich w Studziannej zmożony ciężką chorobą mularz Wojciech Lenartowicz miał widzenie Matki Bożej, która za pośrednictwem Obrazu Świętej Rodziny obiecała uzdrowienie w zamian za wybudowanie kaplicy. 

Od tego momentu z roku na rok przybywały do Studziannej coraz większe rzesze pielgrzymów, którzy dowiadywali się o wielu aktach uzdrowień, ocaleń i innych cudownych wydarzeń. 

Kiedy w 1671 roku ówczesny prymas Mikołaj Prażmowski po wnikliwym zbadaniu dokonujących się tutaj wydarzeń ogłosił dekret o cudowności Obrazu, nie było już żadnych przeszkód ku rozwojowi miejscowości związanej z miejscem religijnego kultu.

Nie dziwi zatem, że pośród pól i lasów, z dala od wielkich ośrodków miejskich w XVIII wieku została wybudowana w Poświętnem wielka barokowa świątynia, która od 1974 r. nosi godność Bazyliki Mniejszej. 

Oprócz górującej nad pozostałą zabudową bazyliki w Poświętnem są również dwa mniejsze obiekty sakralne: kościół św. Józefa - najstarszy obiekt leżący niegdyś w obrębie zabudowy dworskiej oraz kościół św. Anny - na Dziewiczym Wzgórzu. 

Już sama liczba świątyń świadczy jak dynamiczny był rozwój miejscowości oraz jaka była skala liczby pielgrzymów tutaj przybywających.

Warto w tym miejscu wspomnieć, że przybywali tutaj m.in. królowie Polski - Jan III Sobieski i Michał Korybut Wiśniowiecki, pisarze - Władysław Stanisław Reymont, Teofil Lenartowicz, Julian Tuwim, dostojnicy kościelni - prymas tysiąclecia kard. Stefan Wyszyński oraz ówczesny metropolita krakowski kard. Karol Wojtyła. 

Również na te ziemie przybył w grudniu 1939 roku oddział Hubalczyków dowodzony przez mjr Henryka Dobrzańskiego, który w nierównej walce z niemieckim okupantem za swe bohaterstwo zapłacił życiem w pobliskim Anielinie.

Wielkim wydarzeniem w historii dziejów Poświętnego była koronacja Obrazu Świętej Rodziny, która dokonała się 18 sierpnia 1968 roku w obecności wielu dostojników Kościoła, ale również 200 - tysięcznego tłumu pielgrzymów.

Studzianna - Poświętne słynie przede wszystkim z Sanktuarium Św. Rodziny Św. Filipa Neri z Cudownym Obrazem Najświętszej Rodziny autorstwa lotaryńskiego grafika Jacques'a Callota dla którego pielgrzymują tu wierni z całej Polski. 

Klasztor - bazylika wzniesiony w XVIII wieku jest najcenniejszym zabytkiem w Poświętnem, ale nie jedynym.

Według rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisane są obiekty:

• zespół klasztorny filipinów, XVIII, nr rej.: 337 z 21.06.1967:
• kościół pw. śś. Filipa Nereusza i Jana Chrzciciela, nr rej.: 457 z 28.02.1957
• klasztor
• dwie dzwonnice
• brama
• zespół cmentarny, ul. Jaśminowa
• cmentarz - nieczynny, XVII – XIX w.
• kościół pw. św. Józefa, 1699 r.
• dzwonnica, XVIII w.
• kostnica, XVIII w.
• studnia z murowaną obudową, XVIII w.
• ogrodzenie z brama, 1872 r.
• kaplica pw. św. Anny, na Górze Dziewiczej, 1730 r.

Na tym terenie w wiosce Studzianna osie­dlili się w latach 1673 - 1674 księża filipini. 

Kościół pierwotny pw. Najświętszego Imienia Jezus, Najświętszej Maryi Panny i św. Józefa, na wzgórzu nazywanym Dziewicza Góra, zbudowany został z drewna modrzewiowego, według planów prymasa Mikołaja Prażmowskiego.

Kościół konsekrował prymas Andrzej Olszowski 2 czerwca 1675 r. 

Znajdował się tutaj cudowny obraz. 

Wokół sanktuarium od połowy XVII w. powstawało osiedle z czasem nazwane Poświętne tj. przynależące do sanktuarium i nazywane potocznie oppidum - miasteczko. 

Sam klasztor i kościół były obejmowane nazwą Studzianna, choć wio­ska Studzianna leży w pobliżu dawnego folwarku. 

W latach 1696 - 1698 wybudowano w pobliżu dworu Starołęskich w Brudzewicach kościół pw. św. Józefa.
Kościół sanktuaryjny, obecny pw. św. Filipa Neri i św. Jana Chrzciciela, wznoszony był w latach 1688 - 1724 według planów Adama Konarzewskiego i Tylmana von Gameren.

2 lipca 1776 r. z udziałem bp. Antoniego Przedwojewskiego przeniesiono tu cudowny obraz.
Gdy urządzono całkowicie wnętrze tej świątyni, to rozebrano w 1782 r. pierwotny kościół drewniany. Kościół administrowany był przez księży filipinów, którzy administrowali wszystkie kościoły.
W związku z Jubileuszem Chrześcijaństwa w 1974 r. kościół otrzy­mał tytuł Bazyliki Mniejszej.

Kościół sanktuarium pw św. Filipa Neri i św. Jana Chrzciciela jest budowlą w stylu barokowym, orientowaną, bazylikową, wzniesioną z cegły z elementami kamiennymi.
Cudowny obraz Świętej Rodziny namalowany jest farbami olejnymi na płótnie przez nieznanego autora i przyklejony do deski. 

Koronacja odbyła się 18 sierpnia 1968 r., a dokonał jej kard. Stefan Wyszyński w asyście kard. Karola Wojtyły przy udziale ponad 200 tys. wiernych. 

W tym czasie wizerunek zaczął być nazywany obrazem Matki Boskiej Świętorodzinnej.
Kościół pw. św. Józefa w Poświętnem został wybudowany w latach 1696-1698 w pobliżu dworu Starołęskich.
Kościół pw. św. Anny w Poświętnem zbudowano na przełomie XVIII i XIX w. na miej­scu pierwszego drewnianego kościoła sanktuaryjnego z lat 1672 - 1673, który został rozebrany w 1782 r.

Obok kościoła znajdują się zabudowania klasztorne

z pięknym placem i zabytkową studnią.

Także tuż obok znajduje się pałacyk/dwór

który mógł być zabudową dworską

lub budynkiem plebanii.

A z drugiej strony wznosi się malowniczy drewniany budynek.

Na przeciwko kościoła - sanktuarium swoją siedzibę mają strażacy, budynek z 1925 roku.

Dwóch ostatnich kościołów już nie widzieliśmy bo czas nas gonił i pojechaliśmy dalej, jednak jeszcze tam wrócimy.

To miejsce pełne historii i magii, warto tam zajrzeć.

Źródła: Wikipedia, www.zamkilodzkie.pl, www.poswietne.pl, diecezja.radom.pl, www.kultura.lodz.pl

Listopad 2018 rok.